Inwestycje lokalne z udziałem mieszkańców są jedną z możliwości uzbrojenia terenu w urządzenia infrastrukturalne, poprzez zaangażowanie  i pomoc finansową mieszkańców w ramach powoływanych stowarzyszeń . W ostatnich latach stały się one stałym elementem współpracy mieszkańców z Miastem, gdyż ograniczone środki budżetowe Miasta  nie pozwalają na realizację wszystkich potrzeb , natomiast Miasto bardzo chętnie dofinansuje różnego typu  inwestycje z udziałem mieszkańców , inne miasta w Polsce zaczęły naśladować taki system współpracy z mieszkańcami  ze względu na korzyść dla obu stron, Miasto nie tylko zaoszczędzi ok. 25% kosztów inwestycji  a przede wszystkim odciąży swoich urzędników od wszystkich obowiązków związanych z prowadzeniem dokumentacji, uzyskania odpowiednich uzgodnień i pozwoleń,  a później  prowadzenia samej budowy,  natomiast mieszkańcy biorąc sprawę w swoje ręce i finansując w części  inwestycję doczekają  się  wreszcie wymarzonej  drogi  czy danej infrastruktury. Mieszkańcy mogą realizować inwestycje polegające na budowie: sieci wodociągowej, kanalizacyjnej, deszczowej, drogi, chodników lub  oświetlenia, nawet place  zabaw  partycypując do  25%  całych kosztów.

 Warunkiem koniecznym  powodzenia takich inwestycji  na naszej ulicy albo osiedlu to osoby, które są chętne do działania i poświęcenia części swojego czasu oraz zgoda większości mieszkańców do partycypacji w kosztach. Jeżeli mamy spełnione te dwa warunki możemy śmiało  stwierdzić, że nasza  inwestycja z  pewnością będzie zrealizowana .

 Więc zaczynamy działać…

1. Musimy wiedzieć przed wszystkim ile nasza inwestycja może kosztować w przybliżeniu, bo musimy każdego mieszkańca uświadomić jaki będzie jego przybliżony udział w kosztach, do kosztu budowy samej infrastruktury należy dodać wszystkie koszty związane ze sporządzeniem projektu technicznego i uzyskaniem pozwolenia na budowę,  możemy założyć z góry , że nasz udział jako mieszkańcy będzie wynosić 25% całej inwestycji-brutto. Musimy ustalić zasadę podzielenia kosztów między mieszkańcami a to zależy od nas .

2. Zaczynamy  od zbierania podpisów, na stronie Urzędu Miasta-inwestycje lokalne z udziałem mieszkańców można pobrać wszystkie druki potrzebne do założenia i rejestracji Stowarzyszenia zwykłego oraz jego regulaminu, musimy wyznaczyć przewodniczącego, nazwę Stowarzyszenia oraz jego siedzibę .

3. Mając listę osób, minimum 3 osoby, możemy zarejestrować Stowarzyszenie zwykłe w wydziale spraw obywatelskich Urzędu Miasta przy ul. Libelta 16/20 , resztę listy możemy uzupełnić w późniejszym terminie .

4. Robimy pieczątkę a po uzyskaniu pisma  z Urzędu Miasta potwierdzającego  rejestrację Stowarzyszenia można założyć konto bankowe Stowarzyszenia .

5. Na koszt Stowarzyszenia musimy zlecić wykonanie dokumentacji potrzebnych do uzyskania pozwolenia na budowę, więc  zbieramy wstępną kwotę od mieszkańców –wszelkie koszty, które są poniesione przez Stowarzyszenia są uwzględnione w ostatecznym rozliczeniu,

6. Po uzyskaniu pozwolenia na budowę składamy ofertę inwestycyjną do Miasta do 31 grudnia ,w przypadku gdy Stowarzyszenie posiada już projekt techniczny oraz pozwolenie na budowę, środki finansowe przyznawane są w pierwszej kolejności. Wnioski są weryfikowane i przedstawione do opinii Komisji w I kwartale następnego roku, do wniosku musimy dołączyć zgodę Rady Osiedla, którą bez żadnego problemu dostaniemy .

7. Po pozytywnym rozpatrzeniu przez komisję naszego wniosku, i po uroczystym doręczeniu gwarancji dofinansowania przez Prezydenta Miasta  podpisujemy umowę z miastem o realizacji wspólnej inwestycji .

8. Mając wszystkie dokumenty musimy uzbierać pełną kwotę od wszystkich członków Stowarzyszenia zgodnie z kosztorysem inwestorskim- zazwyczaj to jest kwota która, jest wyższa niż ta która będzie na przetargu, wtedy nastąpi zwrot nadpłaty po zakończeniu inwestycji .

9. Stowarzyszenie organizuje postępowanie przetargowe na wykonanie swojej       infrastruktury-  gdy wartość planowanej inwestycji nie przekracza wartości  14 000 euro netto, to wystarczy nam zebranie ofert, przed rozpoczęciem budowy wyznaczamy inspektora nadzoru .

Największą przeszkodą jaką możemy spotkać rozpoczynając naszą inwestycję to niska frekwencja mieszkańców do partycypowania w kosztach. Argumentem, który może nam pomóc  przekonać osoby niechętne do udziału w inwestycji to jest to, że osoby które nie partycypują w kosztach tracą możliwość  zwolnienia z tzw opłaty adiacenckiej*, natomiast osoby, które partycypowały w kosztach i płaciły  pełną składkę zostaną zwolnione z tej opłaty przez Prezydenta zgodnie z uchwałą Rady Miasta nr XLI/477/V/2008 z dnia 26.08.2008r, więc używając rachunku czysto ekonomicznego, korzystnej jest partycypować w kosztach niż płacić opłatę adiacencką, która w przypadku Podolan ze względu na wysoką wartość nieruchomości może być dużo wyższa od kwoty udziału w kosztach inwestycji, a to jest czynnik i argument bardzo mobilizujący.

W praktyce wygląda to  tak, po zakończeniu inwestycji i dokonaniu odbioru, Stowarzyszenie sporządza listę osób, które partycypowały w kosztach wraz z numerami działek i przekaże je Geopozowi, wtedy Geopoz na podstawie opinii biegłego, który oszacuje na ile wartość naszej nieruchomości wzrosła w wyniku budowy naszej infrastruktury i od tej wartości jest naliczona  opłata adiacencka w wysokości 50% .

Wątpliwości, które mogą się pojawić…

1. Pan Nowak  nie płacił pełnej kwoty tylko jej część , czy on też będzie zwolniony z opłaty adiacenckej ?

W takim przypadku opłata adiacencka będzie naliczona ale pomniejszona o kwotę, którą uiścił, np. budujemy drogę na naszej ulicy a udział Pana Nowaka w inwestycji wynosił 5000zł, ale Pan Nowak wpłacił tylko 3000zł, a po zakończeniu budowy Geopoz oszacował wartość nieruchomości Pana Nowaka na 1 200 000 zł jednocześnie oszacował, że po budowie drogi wartość jego nieruchomości wzrosła o 2% czyli 24 000zł , to opłata adiacencka wynosi 24 000×50% =12 000 zł , wtedy Pan Nowak będzie musiał płacić  12000zł – 3000zł czyli 9000zł  czyli dużo więcej niż jego udział w budowie, ale niestety tak jest i  już za późno gdyby chciał zmienić decyzję i płacić na drogę .

2. Czy po rejestracji Stowarzyszenia musimy zgłosić do Urzędu Statycznego o nadanie numeru REGON ?

Nie jest to wymagane gdyż działając jako Stowarzyszenie zwykłe nie jesteśmy zobligowani wyrobieniem numeru REGON ponieważ nie jesteśmy podmiotem gospodarczym, a wyrobienie regonu może się okazać kłopotliwe ze względu na konieczność składania PITów do Urzędu Skarbowego, więc zbędny problem, ale niestety nie mamy prawa do odliczania VAT-U ponieważ nie jesteśmy vatowcami .

3. Na naszej ulicy są działki, których status prawny nie jest jeszcze uregulowany przez Miasto,  czyli właścicielami tych działek są osoby prywatne, czy to będzie duży problem ?

To zależy od właścicieli tych działek, ponieważ jeśli nam podpiszą zgodę na odstąpienie ich działek na cele budowlane, które jest wymagane w momencie wystąpienia o pozwolenie na budowę, to będzie najprostszy i najszybszy sposób, natomiast jeżeli nie wyrażą na to zgody-a czasami może tak się zdarzyć bo to dla nich okazja, żeby wymusić od Miasta zakończenia procedury wykupu tych działek, to musimy uruchomić procedurę uregulowania statusu prawnego tych działek przez ZDM, a to różnie bywa czy w danym roku są na to środki czy nie-a zazwyczaj nie ma- to wtedy musimy  czekać na następny rok, ale generalnie mówiąc,  jeżeli to nie są wielkie kwoty to mamy szansę, żeby to załatwić w miarę szybko, dlatego trzeba na samym początku zająć się tym problemem, bo my jako Stowarzyszenie mamy duży wpływ na przyspieszenie tej  procedury, ponieważ my działamy w imieniu i na rzecz Miasta , a taka inwestycja jest korzystna dla Miasta również .

4. Czy Rada Osiedla pomoże dofinansować część naszego udziału w inwestycji ?

Rada Osiedla nie posiada funduszy na te cele, np.  utwardzenie jednej ulicy mogłoby pochłonąć budżet Rady Osiedla na cały rok, po drugie nie ma w statucie Rady Osiedla żadnego instrumentu prawnego, który umożliwiłby jej przekazanie środków pieniężnych Stowarzyszeniu, natomiast Rada Osiedla jako organ pomocniczy dla Rady Miasta może wykonać małe inwestycje o niewielkich kosztach typu, remont chodników, ścieżki rowerowe, place zabaw, posadzenie drzew, organizacje święta ulicy i tak dalej .

5. Czy możemy złożyć ofertę inwestycyjną do Komisji przed przygotowaniem dokumentów i uzyskaniem pozwolenia na budowę ?

Tak możemy, ale musimy zdać sobie sprawę z tego, gdy  Stowarzyszenie posiada już projekt techniczny oraz pozwolenie na budowę, środki finansowe przyznawane są w pierwszej kolejności ,ponieważ dla Miasta to jest pewna oferta .

6. Na naszej ulicy są działki różnej wielkości, jak podzielić koszty między członkami Stowarzyszenia ?

To może być najbardziej sporna kwestia między członkami Stowarzyszenia, ponieważ są różne podejście do niej, np.  przyjmując zasadę podzielenia kosztów proporcjonalne do wielkości działek, to może pojawić się opinia, że dlaczego mając większą działkę muszę płacić więcej od sąsiada, który ma mniejszą działkę. pomimo, że mamy taką samą ilość samochodów, a druga opina jest taka, jeżeli przyjmujemy drugie rozwiązania czyli dzielimy koszty równe między członkami stowarzyszenia niezależnie od wielkości działek, to pojawi się argument właścicieli domów wielorodzinnych mających stosunkowo małe działki- np. dwie rodziny mieszkają w pól bliżniaku-  bo mogą stwierdzić, że bardziej im się opłaca płacić opłatę adiacencką, ponieważ będą płacić nie od ilości samochodów jeżdżących po ulicy tylko od wzrostu wartości ich niewielkiej działki, a w  dodatku ta opłata będzie podzielona przez dwa, bo tam mieszkają dwie rodziny, więc nie ma tu złotego środka, który zadowoliłby wszystkich .

Opłata adiacencka jest to opłata, którą właściciel lub użytkownik wieczysty musi zapłacić gminie, jeżeli wzrosła wartość jego nieruchomości w wyniku m.in., zrealizowanej inwestycji technicznej. Ustalenie i wysokość opłaty adiacenckiej zależą od wzrostu wartości nieruchomości spowodowanego budową urządzeń infrastruktury technicznej. W przypadku Miasta Poznania  wynosi 50 proc  różnicy między wartością, jaką nieruchomość ma po ich wybudowaniu, a wartością, jaką nieruchomość miała przed wybudowaniem tych urządzeń. UCHWAŁA NR XLII/445/IV/2004 RADY MIASTA POZNANIA dnia 20 kwietnia 2004 roku

Materiał przygotowany na podstawie budowy ulicy Kudowskiej przez  Pana Józefa Nasravi, przewodniczącego Stowarzyszenia Budowy ul. Kudowskiej.

Dodatkowe informacje – krok po kroku- można znaleźć na stronach Urzędu Miasta Poznania:

tutaj(cała zakładka “inwestycje lokalne” poświęcona jest tym zagadnieniom) oraz

Wydział Spraw Obywatelskich,

ul. Libelta 16/20, pok. 95

tel. 61-878-44-97.

Napisz do nas, pomożemy zosgranizować spotkanie mieszkańców i prześłemy więcej materiałów!!!